Hyperlaktacja - jak zmniejszyć nadmierną produkcję mleka

Strona główna

Porada telefoniczna

https://www.pediatra-lublin.eu/porady-online-i-telefoniczne

Blog

Hyperlaktacja czyli nadmierne wytwarzanie pokarmu w stosunku do potrzeb dziecka podobnie jak niedobór pokarmu prowadzi do zaburzeń laktacji.

Hyperlaktacja może być samoistna lub może wynikać z nadmiernej stymulacji laktacji. W przypadku nadmiernej samoistnej produkcji pokarmu przyczyną mogą być zaburzenia hormonalne takie, jak gruczolak przysadki, nadczynność lub niedoczynność tarczycy. Często jednak przyczyn hyperlaktacji nie udaje się ustalić. Jest ona idiopatyczna.

Objawy u matki:

Szybkie napełnianie się piersi między karmieniami, tkliwość piersi.
Hyperaktywny wypływ pokarmu w czasie karmienia.
Niemożność karmienia dziecka z obu piersi w czasie jednego aktu karmienia ze względu na szybkie najadanie się dziecka.
Często ból sutków ze względu na tendencje do płytkiego przystawiania się dziecka do przepełnionej piersi.
W związku z niepełnym opróżnianiem piersi u matki często występują tendencje do zatykania się kanalików mlecznych i zapalenia piersi.

Objawy u dziecka:

Głośne i szybkie połykanie pokarmu, zwłaszcza w pierwszej fazie karmienia.
Często krztuszenie się.
Płytkie łapanie piersi.
Niechęć do ssania, często wręcz odmowa ssania, odpychanie się dziecka od piersi.
Nadmierne przyrosty masy ciała wynikające z przekarmiania dziecka.
Dziecko pobiera w czasie każdego karmienia nadmierne objętości mleka I fazy zawierającego duże ilości laktozy, co prowadzi do zaburzeń dyspeptycznych, wzdęcia brzucha, strzelających zielonych stolców. Uważa się, że skutkiem nadmiernego poboru mleka I fazy może nawet objawiać się pojawieniem się krwi w stolcu (1).
Niepokój dziecka rodzice często interpretują jako głód dziecka, co prowadzi do częstego przystawiania dziecka do piersi, jego przekarmiania i nasilania się objawów. Częste przystawianie do piersi i nadmierne przyrosty masy ciała rodzice usprawiedliwiają powszechnie przekazywaną wśród rodziców wiedzą o niemożności przekarmienia dziecka karmionego piersią. Często nadmierny niepokój dziecka interpretowany jest jako nietolerancja laktozy, choroba refluksowa, alergia na składniki znajdujące się w diecie matki, co prowadzi do niepotrzebnego narażania matki na dietę eliminacyjną a w skrajnych przypadkach dzieci odstawiane są od piersi i karmione mieszankami o wysokim stopniu hydrolizy.

Postępowanie:

Należy uświadomić matce, że występuje u niej problem z nadprodukcją pokarmu.
Należy wyjaśnić matce, że objawy występujące u dziecka nie są związane z głodem, netoleranją laktozy, refluksem czy alergią tylko z nadmiernym pobieraniem pokarmu przez dziecko, tym samym nadmiernie częste przystawianie dziecka do piersi będzie nasilało objawy. Należy przerwać błędne koło przystawiania dziecka do piersi w reakcji na każdy płacz, wynikające z preświadczenia przekazywanego między matkami i osobami zajmującymi się zawowdowo laktacją, że dziecka karmionego piersią nie można przekarmić. Dziecko w hyperlaktacji prezentuje objawy wynikające z PRZEKARMIANIA, zwłaszcza mlekiem I fazy. Tm samym im częściej dziecko będzie przystawione do piersi ponad potrzeby dziecka związane z zapotrzebowaniem na składniki odżywcze, tym częściej dziecko płacze z powodu dyskomfortu związanego z przekarmieniem.
Należy nauczyć matkę rozpoznawania objawów głodu i uświadomić jej, że nie każdy płacz dziecka związany jest z głodem.
Dziecko należy uspokajać przez noszenie, przytulanie, noszenie w chuście a nie każdorazowe przystawianie do piersi.
Można odciągać niewielką ilości pokarmu przed przystawieniem dziecka do piersi, by zmniejszyć szybkość wypływu.
Pomocne jest karmienie dziecka w pozycji tzw. naturalnej, inaczej zwanej biologiczną. To pozycja w jakiej nastapił pierwszy kontakt skóra do skóry po porodzie. Matka leży lub pozostaje w pozycji półsiedzącej, dziecko leży na niej i ssie od góry pierś
W przypadku hyperaktywnego wypływu i trudności w nadążaniu z przełykaniem pokarmu, należy przerywać karmienia na około 1-2 minuty, utrzymać dziecko w pozycji do odbicia i ponowne przystawić do piersi.
W przypadku hyperaktywnego wypływu pomocne może być uciśnięcie piersi powyżej otoczki w celu uciśnięcia przewodów mlecznych, przez co zwalnia się wypływ pokarmu. Gdy dziecko nadąża z połykaniem pokarmu rozluźnia się ucisk (2).
Skutecznym postępowaniem jest często tzw. karmienie zblokowane (block feeding). Matka karmi najpierw wyłącznie jedną piersią przez np. 3 godziny (±30-60 minut). Przez kolejne 3 godziny matka karmi wyłącznie drugą piersią. W zblokowanym karmieniu wykorzystuje się zjawisko wytwarzania przez przepełnioną pierś inhibitora laktacji. Zwykle matki zauważają po 24-48 godzin poprawę i zmniejszenie laktacji. W razie potrzeby na przepełnioną pierś można zastosować zimne okładu połączone z niewielkim odciąganiem pokarmu wyłącznie do odczucia ulgi (3).

Postępowanie farmakologiczne:

Jeśli zblokowane karmienie nie przynosi efektu, kolejnym krokiem jest zastosowanie środków farmakologicznych hamujących laktację. Do ziół hamujących wytwarzanie pokarmu należą szałwia i mięta pieprzowa. Lekami hamującymi laktację są pseudoefedryna, kabergolina i bromokryptyna. Leki stosuje się wyłącznie pod nadzorem lekarza.

O objawach głodu można przeczytać tutaj

https://www.pediatra-lublin.eu/objawy-glodu-u-noworodka-i-niemowlecia

O konsekwencji otyłości u niemowląt, również karmionych piersią można przeczytać tutaj

https://www.pediatra-lublin.eu/otylosc-u-dzieci-karmionych-piersia-%E2%80%93-odlegle-konsekwencje

Więcej o przekarmianiu piersią można przeczytać tutaj

https://www.pediatra-lublin.eu/czy-mozna-przekarmic-dziecko-karmione-wylacznie-piersia

Źródło

Smillie CM, Hetzel-Campbell S, Iwinski S. Hyperlactation: How left-brained ‘rules’ for breastfeeding can wreak havoc with a natural process. Newborn Infant Nurs Rev 2005;5:49–58
Monika żukowska-Rubik: Matczyny i dziecięcy zespół nadprodukcji pokarmu w:Karemienie piersią w teorii i praktyce red. M. Nehring-Gugulska, M.Żukowska-Rubik, A. Pietkiewicz. Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
Anne Eglash: Treatment of Maternal Hypergalactia. Breastfeed Med. 2014 Nov 1; 9(9): 423–425.

Objawy u matki:

Szybkie napełnianie się piersi między karmieniami, tkliwość piersi.

Objawy u dziecka:

Głośne i szybkie połykanie pokarmu, zwłaszcza w pierwszej fazie karmienia.

Postępowanie:

Należy uświadomić matce, że występuje u niej problem z nadprodukcją pokarmu.

Postępowanie farmakologiczne:

Hyperlaktacja - jak zmniejszyć nadmierną produkcję mleka